Wanneer je een aantal pagina's van de Snuffelcursus hebt bekeken zal je steeds meer overtuigd zijn van het feit dat klassiek eigenlijk niet een stijl is. Klassiek gaat van het jaar 500 tot aan vandaag; dat kan je niet onderbrengen binnen een stijl. Klassiek is dus een verzamelnaam, zoals we al eerder zagen. 

Tijdens je snuffelen aan klassiek heb je mischien al wel ontdekt wat jou het meeste aanspreekt: is het gregoriaans, is het de Renaissance, of Mozart, of hou jij gewoon van Sjostakovitsj? Hoe dan ook, wanneer je iets ontdekt hebt wat je aanspreekt wil je er meer van beluisteren, je ontdekkingstocht voorzetten. Doe dat vooral. Internet is geweldig, live concerten zijn vaak nog overweldigender. Klassiek is voor jou wanneer je geraakt bent en hoe meer je beluistert hoe meer je ontdekt.

Inmiddels heb je misschien wel zin om eens naar een echt concert te gaan. Bepaalde muziek spreekt je aan en je hebt een concert uitgekozen van een ensemble dat je wilt horen, met namen van componisten die je iets zeggen. Maar dan. Hoe moet je je gedragen? Je moet toch heel stil zijn tijdens klassieke muziek? Dat is min of meer waar, maar het wordt ook wel eens overdreven; veel componisten schreven tenslotte hun muziek als 'gebruiksmuziek' in hun tijd. Door de concertzalen (en de houding van sommige vaste bezoekers) is er in de loop van de tijd een gewoonte ontstaan om zo stil mogelijk te zijn, en eerlijk is eerlijk, wanneer je stil naar de muziek luistert, geniet je er het meeste van, en je stoort je buurman niet 😉.

Een paar punten waar je op kunt letten:

- klap pas wanneer jouw buurman begint te klappen, en dat is dus niet tussen de delen door. Veel composities bestaan uit meerdere delen die achter elkaar gespeeld worden. Het verbreekt de concentratie van de musici wanneer je tussendoor gaat klappen en de 'kenners' onder het publiek zijn het niet gewend en vinden het storend wanneer je het doet,

- let op de lichaamstaal van de musici; daar kan je veel uit halen, ook al is er weinig te zien tijdens een klassiek concert,

- bekijk thuis van te voren vast de website met het programma. Je kunt dan al wat lezen over de componist of het werk dat hij geschreven heeft,

- wees vooral je zelf in de pauze: je hoeft helemaal geen mening te hebben over de uitvoering en laat je vooral niet verleiden tot vergelijkingen met andere uitvoeringen of muziekstijlen: je vond er gewoon wel of niet iets aan en dat is aan jou...

Veel bezoekers van klassieke concerten vinden het leuk om iets te lezen over de musici die gaan spelen en over het programma dat ze gaan beluisteren. Ze willen weten bij wie de musici gestudeerd hebben, met wie ze allemaal gespeeld hebben en wat hun verdere plannen zijn. Veel biografieën zijn eerlijk gezegd een beetje saai: veel algemene feiten en weinig persoonlijks. In De Oosterpoort proberen wij daar wel een andere wending aan te geven (meer persoonlijks over de artiest) maar dat is nog niet zo makkeijk. Het schrijven van toelichtingen kost veel tijd en de musici moeten wel bereid zijn hun persoonlijke informatie te geven. Daarom blijft het vaak algemeen maar is ook interressant voor de luisteraar.

In de toelichting vind je dus vaak een korte biografie van de musici. Daarnaast vind je informatie over de werken die gespeeld worden en over de componist die ze geschreven heeft. Vaak hoor je voor de pauze twee stukken, dan kan je even iets drinken en dan hoor je nog een compositie, vaak net even iets langer dan voor de pauze. De samenstellers van het programma proberen een rode draad vast te houden: de werken en componisten moeten iets met elkaar te maken hebben of juist in schril contrast staan met elkaar. De bezoeker moet verrast worden of juist bevestigd worden in wat hij verwacht.

Soms wordt er voorafgaand aan het concert een inleiding verzorgd. Een kenner spreekt over de muziek en dat kan heel leuk of leerzaam zijn, waardoor je met andere oren naar de muziek gaat luisteren.

Wanneer je meer gaat luisteren naar klassieke muziek ga je je smaak ontwikkelen. Je gaat zoeken naar jouw favoriete componisten en uitvoerende musici. Mozart schreef 27 pianoconcerten maar al die concerten zijn honderden keren opgenomen door verschillende  musici. En allemaal zijn ze hetzelfde, denk je in eerste instantie, maar dat is dus niet zo. Dirigenten en solisten brengen hun eigen accenten aan in hun interpretatie; een langzaam deel is bij de ene net iets langzamer dan bij de ander en een forte passage (=luid) kan ook weer echt sterk zijn of net ietsje zachter. Kortom, luister even op internet of in een winkel voordat je iets gaat kopen, om zeker te zijn van de uitvoering die jij het mooiste vindt. En dat is een kwestie van smaak. 

Waar moet je nu op letten bij het kopen van een cd. Voorop het hoesje van een cd zie je de naam van de componist(en) en de werken die gespeeld worden. Daarbij staan ook de namen van de uitvoerenden. Op onderstaande foto is dat heel duidelijk te zien. De uitvoerenden zijn de broers Jussen, allebei pianist, en zij spelen sonates van Beethoven, welke, staat niet op de voorkant, wel op de achterkant van het hoesje. De platenmaatschappij is Deutsche Grammophon, een van de groten onder de klassieken.

Op de achterkant vind je de sonates van Beethoven die op de cd staan. Bijvoorbeeld Piano Sonate nr. 5 in c opus 10 nr. 1: 1. Allegro molto e con brio, 2. Adagio molto, 3. Finale (prestissimo). 

Wat lees je hier nu? Het is de vijfde pianosonate die Beethoven schreef. De toonsoort is c klein (mineur) waarbij het gebruikelijk is om mineur met een kleine letter te schrijven en majeur met een hoofdletter. Het opusnummer geeft de chronologische volgorde aan waarin de componist het werk geschreven heeft. Soms zijn opusnummers onderverdeeld in meerdere composities; zo componeerde Beethoven meer pianosonates binnen zijn opus 10. 

Bij sommige componisten worden de werken niet chronologisch ingedeeld, maar volgens een meer inhoudelijke rubricering, zoals de Koechels-Verzeichnis bij Mozart of de Bach-Werke-Verzeichnis bij Bach. Bij Mozart zie je dus altijd ook een KV nummer staan en bij Bach een BWV nummer.

De pianosonate van Beethoven die hierboven genoemd wordt, bestaat uit drie delen, die aangegeven worden met een tempo aanduiding: Allegro is bijvoorbeeld snel en Adagio langzaam. Voor tempo aanduidingen wordt de Italiaanse taal gebruikt.

Als een concert is geweest wordt er soms een recensie geschreven. Een deskundige schrijft wat hij of zij er van heeft gevonden en wanneer je bij het concert bent geweest kan je kijken of jouw mening overeen komt of juist niet. Dat kan een mooi spel zijn en is belangrijk voor de zaal en de uitvoerenden. Jij toetst jouw mening aan die van de recensent en daar kan je soms erg opgewonden van worden of juist tevreden. De recensent heeft misschien iets gehoord wat jou is ontgaan of wat je helemaal niet belangrijk vond, maar het kan ook zijn dat hij je iets meer vertelt over dat ene stuk wat jij toch wel lastig vond.

Het is een mening van een persoon. En jij was er ook, met jouw beleving.

In de bladen Klassieke Zaken (http://www.klassiekezaken.nl) en Luister (http://www.luister.nl) vind je ook voorbeschouwingen en recensie's van cd's. Voor het buitenland zijn BBC Music (http://www.bbc.co.uk/music) en Gramophone (http://www.gramophone.co.uk) van belang.

In De Oosterpoort kan je zelf een recensie leren schrijven van de Mattheus Passion van Bach onder leiding van recensenten van het Dagblad van het Noorden. Woensdag 29 maart is de voorbereidingsavond, 1 april concertbezoek, 12 april bespreking van de recensies. Geef je op via de site van De Oosterpoort de-oosterpoort.nl