27. jun, 2017

Mischa Maisky opent seizoen op 25 september in De Oosterpoort!

Sommige componisten worden wereldberoemd door één werk of slechts één thema. De ‘Moldau’ van Smetena, Vivaldi’s ‘Vier Jaargetijden’, de ‘Bolero’ van Ravel. André Rieu is een kei in het vertolken en vinden van dit soort thema’s en hij krijgt het Vrijthof in Maastricht er mee vol. Niks mis mee; Rieu brengt klassieke muziek bij mensen die er anders niet mee in aanraking zouden komen en het publiek heeft een prachtige avond.
Voor de betreffende componist is het echter een ander verhaal. Want wist u dat Smetena diverse opera’s scheef, werken voor harmonieorkest en talloze composities voor orkest, geïnspireerd door Tsjechische volksmuziek? En Vivaldi schreef heus meer vioolconcerten dan alleen de bekende vier, om over Ravel maar te zwijgen.
Max Bruch (1838-1920) leed onder dit fenomeen. Zijn Vioolconcert werd een hit, later gevolgd door het ‘Kol Nidrei’ voor cello en orkest. Hier moest hij het tot zijn grote verdriet mee doen. Als een van de prominentste componisten uit de 19e eeuw schreef hij talloze werken, vol weelderige melodieën die echter in de schaduw bleven van zijn tijdgenoot Brahms over wie hij zei "Over vijftig jaar zal hij (Brahms) opduiken als een der grootste componisten aller tijden terwijl men mij hooguit zal herinneren als componist van het vioolconcert in g."
Hij zag het goed. Bruchs vioolconcert behoort nog steeds tot de top tien van de Vioolconcerten en iedere zichzelf respecterende cellist heeft zijn ‘Kol Nidrei’ op het repertoire. Was hij al gefrustreerd over dit feit, het ergste is hem bespaard. Hitler bestempelde ‘Kol Nidrei’ als ‘entartete muziek’. De protestante Bruch was gegrepen door de schoonheid van de Joodse melodie van dit gebed die zijn inspiratiebron was voor dit werk. Onder het bewind van Hitler verdween deze muziek daarom van het podium, samen met andere (wel) Joodse componisten als Mendelssohn, Mahler, Weill.
Muziek is goed of slecht geschreven, van hoge of van lage kwaliteit. Dat heeft niets te maken met ras, geloof of huidskleur van de componist. ‘Kol Nidrei’ is van verbluffende kwaliteit en pakt de luisteraar vanaf de eerste noot, zeker als het gespeeld wordt door de legendarische cellist Mischa Maisky. Hitler zag het fout, maar dat wisten we al en Bruch kan tevreden zijn dat zijn werk nog steeds wordt gespeeld.